کائوچوی مصنوعی
کائوچوی مصنوعی (لاستیک مصنوعی) از مهمترین انواع آنها به نامهای تجارتی بونا و پربونان معروف می باشد می توان نام برد. بونا محصولی است که از مخلوط پلی مریزه شدنه بوتادین و استیرول بدست می آید. (بوتادین گازی است که از نفت خام یا گاز طبیعی بدست می آورند). پربونان نیز مخلوط پلی مریزه شده ای است از بوتادین که در آن بجای استیرول، اکریل- نیتریل بکار رفته است. ساختمان مولکولی این مواد مانند کائوچوی طبیعی است و به همین دلیل خصوصیاتی مشابه آن دارند. این مواد را میتوان به وسیله گوگرد ولکانیزه کرد و آنها را میتوان به همراه کائوچوی طبیعی نیز مورد استفاده قرار داد. مانند لاستیک وسایل نقلیه که معمولا روی آنها از کائوچوی مصنوعی و کناره های آنها را از لاستیک طبیعی می سازند. پربونان در مقابل باد کردن و فاسد شدن در روغن و بنزین خیلی مقاوم است. لاستیکهای مصنوعی در برابر گرما و کهنگی بیش از لاستیکهای طبیعی مقاومند. قابلیت کار کردن تایرهای ساخته شده از لاستیکهای مصنوعی در جادههای خشک تقریباً دو برابر لاستیکهای طبیعی است. عیب تمام کائوچوهای مصنوعی در بوی نامطبوع دائمی آنهاست.
لاستیکهای مصنوعی را نیز مانند لاستیکهای طبیعی به صورت نرم و سخت تهیه میکنند و از آن قطعات گوناگونی مانند کاسه نمدها، رینگها، دیافراگمها، شیلنگهای آب، ضربه گیرها و تایر وسایط نقلیه را تولید میکنند.
تهیه کائوچوی مصنوعی یا لاستیک سنتزی
پلیمرهایی که در مولکول آنها ، گروههای عاملی فعال یافت میشود، میتوانند در واکنشهای شیمیایی شرکت نمایید. این نوع واکنشهای شیمیایی، خصوصیات پلیمر را در جهت دلخواه تغییر داده و امکان سنتز پلیمرهای جدید را فراهم سازند. کائوچوی طبیعی در شیره درختی به نام هوا (Hevea) وجود دارد و از پلیمر شدن هیدروکربنی به نام ایزوپرن بوجود میآید ، این پلیمر یک الاستیک است.
یعنی اگر از این پلیمرها توپی درست کنیم و به زمین بزنیم، ساعتها طول میکشد که مستقر شود. پس نمیتوان از آن ، تایر ماشین درست کرد. بنابراین باید از آن یک پلیمر مشبک درست کنیم و از الاستیسیته آن بکاهیم. برای این کار ، کائوچو را با گوگرد حرارت میدهیم. در نتیجه کائوچو را به الاستیک تبدیل میکنیم. حرارت دادن کائوچو با گوگرد و تولید لاستیک را اصطلاحا Volcanization می نامند که به معنای “پل زدن” و عمل پخت لاستیک است. به همین دلیل ، لاستیک حاصل را نیز “کائوچوی ولکانیزه” گویند.
نتیجه این کشف و واکنش پلیمریزاسیون ، تولید مواد لاستیکی مختلف مثل لاستیکهای توپر ، پوتین و.. میباشد. بعدها ، در سال ۱۸۸۸ ، خواص مکانیکی لاستیکهای تهیه شده ، با استفاده از کربن سیاه بعنوان یک ماده پرکننده و افزدنی ، بسیار بهبود بخشیده شده ، نهایتا لاستیکهای بادی دانلوب (تیوپ) تهیه شد. بعد از آن لاستیکهای سنتزی از جمله لاستیک ۱و۳-بوتادین-استایرن تهیه شد که اکنون مصرف این لاستیکها در صنعت بسیار بالاست. به موازاتی که مصرف لاستیکهای سنتزی بالا میرود، مصرف لاستیکهای طبیعی پایین میآید. چون لاستیکهای سنتزی از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفهاند.
کائوچو مصنوعی
انواع کائوچو طبیعی
کائوچو دارای چندین نوع بسیار پر مصرف می باشد که شامل :